प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजना (PM विश्वकर्मा योजना) ही एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे जी पारंपरिक कौशल्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि स्थानिक कारागिरांना आर्थिक मदत आणि प्रशिक्षण देण्यासाठी सुरु करण्यात आली आहे. या योजनेच्या काही प्रमुख वैशिष्ट्ये आणि उद्दिष्टे खालीलप्रमाणे आहेत:
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजना (PM विश्वकर्मा योजना)
उद्दिष्टे:
1. पारंपरिक कौशल्यांचा विकास:
– पारंपरिक आणि स्थानिक कारागिरांना त्यांच्या कौशल्यांचे सुधार आणि विकास करण्यासाठी मदत करणे.
– हस्तकला, शिल्पकला, आणि इतर पारंपरिक कला आणि कौशल्ये जपणे आणि प्रोत्साहित करणे.
2. आर्थिक सहाय्य:
– कारागिरांना आर्थिक सहाय्य, कर्ज आणि इतर वित्तीय साधने उपलब्ध करणे.
– रोजगारनिर्मितीसाठी आणि उद्योजकता वाढविण्यासाठी मदत करणे.
3. प्रशिक्षण आणि तंत्रज्ञान:
– कारागिरांना आधुनिक तंत्रज्ञान आणि नविन कौशल्यांचे प्रशिक्षण देणे.
– स्थानिक कारागिरांना जागतिक बाजारपेठेत स्पर्धात्मक बनविणे.
4. बाजारपेठेचा प्रवेश:
– स्थानिक आणि पारंपरिक उत्पादनांना बाजारपेठेत प्रवेश मिळवून देणे.
– कारागिरांच्या उत्पादनांना राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विक्रीसाठी मदत करणे.
5. संरक्षण आणि प्रचार:
– पारंपरिक कला आणि कौशल्यांचे संरक्षण आणि प्रचार करणे.
– सांस्कृतिक वारसा आणि कौशल्यांचा प्रचार करणे.
प्रमुख वैशिष्ट्ये:
1. कर्ज सुविधा:
– कारागिरांना कमी व्याज दरात कर्ज उपलब्ध करून देणे.
– कर्जाची पुनर्भरण योजना सुलभ आणि लवचिक ठेवणे.
2. प्रशिक्षण कार्यक्रम:
– विविध प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि कार्यशाळा आयोजित करणे.
– नवीन तंत्रज्ञान, उपकरणे आणि तंत्रांच्या वापराबद्दल मार्गदर्शन करणे.
3. मार्केटिंग समर्थन:
– विपणन, ब्रँडिंग, आणि उत्पादनाचे प्रमाणीकरण यासाठी मदत करणे.
– कारागिरांना विक्रीसाठी मंच आणि प्रदर्शनांच्या आयोजनात मदत करणे.
4. स्थानीय उद्योजकता विकास**:
– स्थानिक स्तरावर उद्योजकता वाढविण्यासाठी सहकार्य करणे.
– विविध सरकारी योजनांच्या समन्वयाने कारागिरांना लाभ मिळवून देणे.
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजना अंतर्गत, पारंपरिक कौशल्यांना नवीन जोश आणि दिशा देण्याचे प्रयत्न करण्यात येत आहेत. यामुळे स्थानिक कारागिरांना त्यांच्या कौशल्यांच्या आधारावर आर्थिक स्थैर्य आणि स्वावलंबन प्राप्त होण्यास मदत होईल.